Tarihi
Muratpaşa ilçesinin tarihi, ilçenin Antalya metropol bölgesinin en eski yerleşim yeri olması dolayısıyla Antalya kent tarihine paraleldir.
Helenistik dönemde Bergama Kralı II. Attalos (M.Ö. 159-138), bölgenin stratejik dönemini dikkate alarak buraya bir Liman – şehir kurdurmuştur. Kent, kurucusunun adından dolayı “Ataleia” olarak anılmıştır. Arap kaynaklarında şehrin adı “Antaliye”, Türk kaynaklarında ise “Adalya” olarak geçmektedir. Yerleşme, 20. yüzyılın ilk çeyreğinden başlayarak “Antalya” olarak adlandırılmıştır. Bergama Krallığının sona ermesiyle (M.Ö. 133) bi süre bağımsız kalan kent, daha sonra korsanların eline geçmiştir. M.Ö 77’de Komutan Servilius Isauricus tarafından Roma topraklarına katılmıştır. M.Ö. 67’de Pompeius’un donanmasına üs olmuştur. M.S. 130’da Hadrianus’un Attaleia’yı ziyaret etmesi şehrin gelişmesini sağlamıştır. Modern şehir, antik yerleşmenin üzerine kurulduğundan, Antalya’da antik çağ kalıntılarına çok az rastlanmaktadır. Görülebilen kalıntıların ilki, eski liman olarak nitelenen liman mendireğinin bir kısmı ve limanı çevreleyen surdur. Antalya Şehir Surları Helenistik dönemde surlar, tiyatro plânlı şehrin etrafını çeviriyordu. Bizanslılar döneminde ikinci bir sur ve hendekle takviye edilmiştir.
Antalya’nın ilk surlarının II. Attalos zamanında yapıldığı bilinmektedir. M.S. 130 yılında Roma imparatoru Hadrianus, Antalya seferi sırasında “Hadrianus Kapısı”nı yaptırmış, surların doğu bölümünü de onarttırmıştır. Antalya, M.S. 395 yılından itibaren Bizans döneminde, özellikle Akdeniz ticareti açısından işlek bir liman olmuştur. VII.yüzyıldan başlayarak Arap akınlarına uğrayan şehir, 860 yılında Abbasi halifesi Mütevekkil’in kumandanı Fazıl bin Karin tarafından kısa bir süre zapt edilmiştir.
Bizans imparatoru VI. Leon ve oğlu Konstantin Porphrogenetos döneminde (M.S. 912-914) surların yeniden onarıldığı bilinmektedir. Bu dönemde surlar, ikinci bir sur ve sur dışında bir hendekle kuşatılmıştır.
Eski Antalya kenti, birisi deniz ve birisi de karadan olmak üzere at nalı şeklinde iki surla korunmaktaydı. Ayrıca şehir içi yerleşim merkezlerini birbirinden ayıran duvarlar da vardı. Dış surlarda çok sayıda ve elli adım aralıklarla kuleler bulunuyordu. Antalya surlarının geçmişi antik çağlara kadar uzanır. Genellikle Helen devri temelleri üzerine Romalılar tarafından yapılmış olup Selçuklular devrinde genişletilmiş ya da onarılmıştır. Duvarlarda çok sayıda antik özellik taşıyan taş bloklar kullanılmıştır. XIX.Yüzyılın sonlarına kadar neredeyse tamamı korunmuş haldeydi.
Günümüzde sadece kent içindeki bazı burçlar, Hadrianus kapısı, Saat Kulesi, Hıdırlık Kulesi ve bazı duvar kalıntıları varlığını korumaktadır.
“Muratpaşa” İsminin Kökeni
Muratpaşa ilçesi adını ilçe içerisindeki Kızılsaray Mahallesi sınırları içerisinde yer alan, aynı zamanda ilçenin en eski yerleşim yerleri arasında bulunan Tahılpazarı mahallesi, Balbey mahallesi, Muratpaşa mahallesi gibi mahallelerin de merkezi konumundaki Muratpaşa Camii’nden (yapılış tarihi 1570) alır. Camii ise adını yapının banisi Karaman Beyi Murat Paşa‘dan almıştır. Evliya Çelebi’nin ”Seyahatname”‘sinde geçen yanlış bir ifade sonucunda camiinin adı yıllarca bir saray devşirmesi olan Kuyucu Murat Paşa‘nın adıyla anılmıştır. Evliya Çelebi’nin bu yanılgısının muhatabı olan Kuyucu Murat Paşa ise 1535 yılında Hırvatistan‘da doğmuş 1611 yılında ise Diyarbakır‘da ölmüştür. Murat Paşa 1606-1611 tarihleri arasında Osmanlı Devleti’nde sadrazam olarak görev yapmıştır. Kendi sadrazamlığı döneminde çıkan Anadolu’daki Celali Ayaklanmaları‘nı on binlerce insanı kuyulara diri diri gömerek bastırmaya çalışmıştır. Bu dönemde bu şekilde Anadolu’da ölen insan sayısı kimi kaynaklarda 60.000, kimi kaynaklarda 80.000 kişi olarak ifade edilmektedir.
Tarihsel Dokusu ve Doğası
Tarih ve doğayla iç içe olan Muratpaşa’da Roma, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemine ait bir çok tarihi eser bulunmaktadır. Bunun yanında doğal güzellikleriyle de kendisini göstermektedir. Muratpaşa sınırları içerisinde bu doğrultuda görülmesi gereken yerler şunlardır:
–Kaleiçi Evleri (http://www.kaleicimuzesi.com/images/antalyaevi1_b.jpg)
–Yivli Minare ve Külliyesi
-Karatay Medresesi
-Üç Kapılar / Hadrianus Kapısı (http://www.muratpasa.gov.tr/resimler/siteresimleri/muratpasa/uckapilar.jpg)
